Punatala: fa'aliliu mai le tusi o le Talafaasolopito o Amerika Samoa na tusia e Muliaumasealii Aleni Ripine (itulau 15-16)

Faatumu Avanoa i upu mai le lisi
1. Na
usu Papatū ia Eleele. Fa’ae’e le gafa o le tama o Moa, po o le ________ o le ‘Ele’ele. Na aumai ai lea e Salevao (atua o papa) le vai e fa’ata’ele ai le tama meamea ma ______ai le vai atoa ma mea uma e ola i le fogaeleele mo le tama o Moa –maua ai le igoa o SAMOA.

2. E to’alua le fanau a __________, o le atalii o Moa ma le afafine e igoa ia Lu. Na nofo Lu i se tasi o le auaiga o Tagaloalagi, le atua o le lagi ma maua ai le atalii e igoa ia Lu. Ua fa’amaualuga Lu (atalii ) i le tuagane o lona tina o Moa ona tuliesea ai lea i le ‘ele’ele. Na ia faaigoaina le ‘ele’ele o _______.

3. Na iai le sa a Tui Atua _________(Lu) i ana moa. O se tasi aso na aga’i mai i lalo mai le lagi le fanau a Tagaloalagi e fai faiva ma na latou fa’aaogaina ni isi o moa o le fagaga. Na maua atu e Lu ma fai ai loa le tuliga ma le fasiga o sui o le aiga sa Tagaloalagi.  Na faatonu e Tagaloalagi lona afafine o  Leamoa e faalava i le ala o Lu ina ua lata atu i le lagi tuasefulu. O le lalelei o _________na utu ai le fia tauimasui o Lu ma avea ai loa Leamoa ma ana ava. Na maua ai le alagaupuua faalava Leamoa. 

4. Ina ua oo i le aso e faaee ai le suafa Tuimanu’a ia Moa i Agae’e (Fitiuta) na lolofi atu tagata e toatele mai motu eseese mo le faamoemoe. Ina ua fesiligia e tagata Manu’a sa tali ane i latou “O matou o sa________”(clan of Moa).

5. E talitonu ni isi tagata Samoa na maua mai le igoa Samoa mai tagata Toga a ‘o i Samoa mai le vaitau o le 950 TA i le 1250 TA. Sa fa’aigoa ai e tagata ______tagata mai Savaii, Apolima, Manono ma Upolu. Sa iai le talitonuga sa igoa lava Manu’a i lea igoa (Manu’a) mai le amataga. (Henry 1980). Sa fa’aigoa e Toga Samoa o ___________ae faaigoa Manu’a o Manuka.

6. Fai mai le mau a Misi Sitea (Rev.Stair) na mafua mai lea upu i le igoa “__________” atonu sa silafia lava e tagata ae ua galo atu o motu o Samoa na aveina a’e mai le loloto o le moana pei ona talitonu i ai le au saienitisi. E tele ina faaigoa o Samoana le atunuu pe a vala’au e ona lava tagata.

Samoana , Tagaloa, ta’usāina, Leamoa , SAMOA , Moā, Hamoa, ogatotonu, Toga, Lufasiaitu,

These are the boys that originated the names of Samoa and Manu’a; these two were the children of Night and Day. The name of one is Sa-tia-i-le-moa … obstructed by the chest …for …the boy seemed as if he would not be born because he was caught by the chest therefore Satia i le moa –hence SAMOA..– the other child of Night and Day was born with one side abraded –or “Manu’a” –then Day said to Night –why is this child so greatly wounded? –therefore the child was called Manu’a tele ---

Pg 5 of “Lagaga” written by Malama Meleisea-citing the records of Rev.Powell/Paueli 

 
Make a Free Website with Yola.